Џон Блондел, режисер на претставата „Бура“
Американскиот режисер Џон Блондел, кој досега режирал во други театри во Македонија, и во нашиот театар ја поставува претставата “Бура” од Шекспир, која премиерно ќе биде прикажана наскоро. Тоа беше поводот за курс разговор со него.
Првпат соработувате со театарот во Прилеп. Како дојде до контакт?
Воодушевен сум што ја режирам шекспировата “Бура” во театарот “Војдан Чернодрински”, иако првпат не режирам во Македонија. Досега реализирав четири претстави за Битолскиот народен театар од 2009 година: “Американска мелодија”, “Хенри ВИ дел 3”, (која беше на фестивалот “Глобус до Глоуб” на шекспировиот Глоуб Лондон), “Антони и Клеопатра” и “Сон на летната ноќ”. Во 2021 година ја направив “Пиреј” на Петре М. Андреевски, со Огнен Дранговски во продукција на мојата компанија Лит Моон Њорлд, поставена во демирхисарското село Белце… Сакам да работам во Македонија. Ја сакам културата, актерите, публиката. Изградив нешто како дом овде. Иако не се сеќавам како и кога дојде мојата покана за режија, се сеќавам дека тоа беше замисла на Благој Мицевски од битолскиот театар и директорот Јасмина Мицовска Станкоска од прилепскиот театар. Го објавив мојот страствен интерес за Прилеп, а Благој контактираше со Јасмина. Едното доведе до друго, и еве ме! Барем така се сеќавам… Јасмина и Благој можеби имаат други спомени!
Зошто “Бура” од Шекспир?
Имавме неколку текстови, но со Јасмина набрзо го избравме Шекспир. Повеќето од моите дела на Глобалниот театар го прикажуваат Шекспир. И таа го сакаше Шекспир на репертоарот. Го сакам Тхе Темпест и го имам направено неколкупати. Бесконечно е длабоко во драматичните можности. Им дава голем потенцијал на актерите, но и на ставовите кон животот. Сакав нешто за релативно мал ансамбл. Затоа актерите ќе имаат многу работа. Сакав нешто што е сериозно и лудо, предизвикувајќи чудење и уживање. Нудам решенија за приказната со релативно едноставни средства. Не знам за нити една друга претстава во која се пакува толку многу живот во една драма и сугерира толку прекрасна животна филозофија. На крајот најважно е да се памети, а потоа да се прости. Го сакам тоа. Тоа е приказна за сите луѓе, цело време. Како Просперо во претставата, ние стануваме почовечни кога ги заоставаме тие можности во сопствениот живот.
Каков тип на претстава ќе биде “Бура”?
Тоа ќе биде прекрасна приказна изведена од интересни ликови. Претстава која ќе се истакнува со едноставност, луди ситуации, живописна глума, изненадувачки слики, одлична оригинална музика, неверојатен хумор и висока сериозност. Шекспир ужива во контрасти. Нашето шоу се менува, се менува и претставува динамични контрасти од различни видови. Претставата е шекспировска, бидејќи се изведува главно на гола платформа, но и помодерна, бидејќи ги користи можностите на модерната сцена со просцениум. Тоа е локално, во смисла на музика, карактери, јазик и визуелни асоцијации. Тоа е спој. Шекспир спојува приказни, теми, слики и временски периоди. Го следиме неговото водство да создадеме форма која ни ја ослободува претставата во наше време.
Играат поголемиот дел од ансамблот. Кои се другите соработници?
Сите се прекрасни! За сценографијата, костимите, дизајнот се погрижи Благој Мицевски, музиката е на Томе Темелкоски и Ана Митоска, драматург е Лидија Митоска Ѓорѓиевска, а играат Игор Трпчески, Ангела Наумоска, Даниела Иваноска, Наташа Ачански, Димитар Ѓорѓиевски, Александар Тодески, Михајло Миленкоски, Катерина Чакмакоска – Трпческа и Ана Митоска. Претставата е изградена за нив. Тие се совршени театарски уметници кои се пријатели. Имаат дивост, напуштање и харизма. Одлични се! Среќен сум што работам со нив и со мојот уметнички партнер Благој Мицевски, кој придонесува за сценографијата, костимите и осветлувањето. По запознавањето на МОТ во 2007 година, направивме дузина претстави, за мојата компанија во Санта Барбара (Театарската компанија “Лит Моон”, Народниот театар Битола и други меѓународни проекти). Тој помага да се создаде препознатливиот уметнички стил на мојата работа – визуелен театар создаден од изведувачот кој негува одлични слики, привлечни визуелни и историски комбинации и современи пристапи кон уметноста на сцената.
Каде е македонскиот театар, има ли приклучок со светските театарски сцени?
Македонија има длабока и густа театарска култура. Затоа сакам да доаѓам тука. Во Македонија сум дома. Уметниците и изведбите се познати низ Балканот и Европа. Сум видел десетици претстави изминатите 15 години. Веројатно сум гледал повеќе емисии на македонски отколку на англиски последниве години. Ја сакам слободата изложена од македонските уметници. Нивните ставови за глумата не секогаш се вклопуваат во границите на драмата. Тоа го ценам и уживам. Македонскиот театар има нескротлива дивина, како школа на лосос што плива нагоре, што светка на попладневното сонце, како стадо газели на рамнината, како дивите гуски кои викаат на небото. Тоа е чудо на светот.
