Page 11 - Неделник Зенит број 627
P. 11
KULTURA 4 dekemvri 2020 11
MAKEDONIJA SE ARHAIZMI,
PLASIRA[E?! TURCIZMI I
U[TE NE[TO
JJAAZZII^^EENN PI[UVA:
AAGGOOLL Batali
BLAGOJA
IV^ESKI Debatna emisija. Gostin e gospo- Batali gi vestite koi voznemi-
din od obrazovanieto. Inspektor. ruvaat. Batali gi brojkite na novo-
Glagolot ,,plasira,, im sozdava Toa ne e va`no. Iznenaduva toa zarazeni, po~inati, zaginati, ubie-
golem problem na novinarite i ne {to ~ovek izdal kniga so naslov - ni... Batali go {totuku po~natiot
samo nim. Go sre}avame vo razni ,,Trule` vo obrazovanieto,,. Pove- film na televizija. Gleda{ deka e
situacii i so poinakvi zna~ewa. Na }epati ja poka`uva{e knigata. Se voen film. Zo{to da se rasta`u-
primer, nekoja fabrika svoite pro- ~udevme kako e mo`no. Zborot ,,tru- va{? Batali ja taa kniga. Predolga
izvodi gi plasira vo stranstvo. le`,, go nema vo na{iot jazik. Kaj e. Koj ima vreme za takov klasik?
nas toa e “gnile`”,. Gospodinot tre- Zemi nekoja lesno ~itliva ,,limo-
Mo`e da se re~e za nekoj medium ba da znae deka vakvite gre{ki nada,,. Batali gi ta`nite melosi
deka {iri, deka plasira la`ni ves- pridonesuvaat za ,,trule`ot,, na na narodnata muzika, batali gi
ti. Nekoj sportski klub se bori da jazikot vo otpe~atena kniga. Taa }e site baladi... Pu{ti ne{to povese-
se plasira vo povisok rang. Nekoj patuva niz racete od pove}e ~i- lo! Batali gi novozalepenite nek-
fudbaler ja plasiral topkata vo tateli. Nedovolno upatenite vo ja- rolozi po banderite. Ne gledaj,
leviot agol. Zna~i toj ne upotrebil zi~nata problematika }e ~itaat. ignoriraj, ne rasta`uvaj se. Batali
sila tuku ve{tina. U{te vo mnogu, Nema da im padne na um deka e toa ja staricata koja prosi na patot. Za
mnogu drugi situacii mo`e da se gre{ka. Avtoritetno i uverlivo }e grevota e, ama ne si Majka Tereza.
upotrebi ovoj glagol. I vo radosen im zvu~i imeto na gospodinot i }e Batali go `ivotin~eto koe na uli-
moment. Makedonskata fudbalska veruvaat deka taka treba. Za `al - ca bara nekoja tro{ka. Ima koj da
reprezentacija se plasira na Evrop- ne treba. go narani. Batali go pleteniot
skoto prvenstvo. xemper na baba si. Star e, dotraen
U{te eden primer kade ~esto ne i ve}e ne e vo moda. Se izvetreala
No, jazi~nata nedoslednost so se misli {to se zboruva. Vo komen- mirizbata koja rasta`uva. Batali
glagolot se povtoruva. Na site TV tar za sostojbata vo ekonomijata gi crnobelite sliki od baba si i
~itame i slu{ame: ,,Makedonija se komentatorot,objasnuva deka situa- dedo si. Se ma~ele ama toga{ za
plasira{e na Evropskoto prvenst- cijata e te{ka, deka ekonomijata e toga{. Tamu neka mu e! Neli se mi-
vo,,. Zabunata doa|a ottamu {to gla- pred kolaps. Slu{ame - ,,Zakrepnu- nato. Batali, isfrli, zaboravi,
golot ,,plasira,, ja ima istata for- vaweto na ekonomijata }e bide ne- ignoriraj, ne misli, ni{to ne mis-
ma i za sega{no vreme i za minato gativno,,. Kako e toa mo`no? Kako li!
opredeleno svr{eno. Kako {to e mo`e zakrepnuvaweto da bide ne-
napi{ano (se plasira{e), iskazot gativno? Kako mo`e bolen ~ovek, Postojano velime deka se soo~u-
ne e jasen. Vo ovoj slu~aj ,,se plasi- od te{ka bolest, po~nal da zakrep- vame so dovolno tagi, stresovi i
ra{e,, e vo minato opredeleno nes- nuva, a toa da bide negativno? Ve- nervozi {to e nepotrebno da se
vr{eno vreme i ozna~uva deka toj rojatno komentatorot saka{e da misli, voop{to. Izbegnuvame bilo
proces, toa plasirawe, se odvivalo ka`e ne{to drugo, deka sostojbata kakov dopolnitelen dopir so taga-
vo nekoe minato vreme i deka pro- e mnogu te{ka i deka ne mo`e da ta, samo za da si ja ~uvame zdrava-
cesot (plasiraweto) trael podolgo ima zakrepnuvawe. Ako ima nekak- ta psiha, sre}ata, neli? A, vo toa
i ne e jasno dali e zavr{en. Smetame vo, toa ne mo`e da bide nepovolno. psihi~ko distancirawe od tagata,
deka najdobro i najjasno bi bilo ako Rabotata e vo toa {to nema zakrep- neosetno se oddale~uvame i od
se re~e - ,,Makedonija uspea da se nuvawe, a ne deka zakrepnuvaweto su{tinata i vrednostite. Toga{
plasira na Evropskoto prvenstvo,,. }e bidelo nepovolno. No, koga ne se koga ni{to`nosta }e né progolta
Jasno e deka rabotata e zavr{ena i razmisluva dovolno, se javuvaat i so seta svoja nebitnost, za `al, }e
celta e postignata. Za da bide u{te vakvi nelogi~nosti. bide predocna. Rej Bredberi vo
pojasno, }e privedeme i edna druga svojata antiutopija "Farenhajt
re~enica {to ja ~itame na ekranite: Slu{ame: ,,Da se spasi zdravst- 451", go predvide seto toa, i ete
,,Ostvaren sonot na na{ata repre- venata i ekonomska sostojba,,. mo`ebi i se gordee na nas.
zentacija,, - sosema jasno. Sonot e Zdravstvenata sostojba ne e i eko-
ostvaren. A ako se re~e: ,,Sonot se nomska. Zatoa pridavkata ,,ekonom- Batali e turcizam koj poteknu-
ostvaruva{e,,, ne e jasno dali se ska,, treba da bide ~lenuvana. ,,Da va od turskiot zbor battal. Vo ma-
ostvaril, kako {to ne e jasno dali se spasi zdravstvenata i eko- kedonskiot jazik se koristi so zna-
se zavr{ilo plasiraweto. nomskata sostojba,,. Gre{kite od ~ewe na ostavi, napu{ti i toa vo
ovoj vid se redovni. uloga na glagol.
Nina Naseska
MAKEDONIJA SE ARHAIZMI,
PLASIRA[E?! TURCIZMI I
U[TE NE[TO
JJAAZZII^^EENN PI[UVA:
AAGGOOLL Batali
BLAGOJA
IV^ESKI Debatna emisija. Gostin e gospo- Batali gi vestite koi voznemi-
din od obrazovanieto. Inspektor. ruvaat. Batali gi brojkite na novo-
Glagolot ,,plasira,, im sozdava Toa ne e va`no. Iznenaduva toa zarazeni, po~inati, zaginati, ubie-
golem problem na novinarite i ne {to ~ovek izdal kniga so naslov - ni... Batali go {totuku po~natiot
samo nim. Go sre}avame vo razni ,,Trule` vo obrazovanieto,,. Pove- film na televizija. Gleda{ deka e
situacii i so poinakvi zna~ewa. Na }epati ja poka`uva{e knigata. Se voen film. Zo{to da se rasta`u-
primer, nekoja fabrika svoite pro- ~udevme kako e mo`no. Zborot ,,tru- va{? Batali ja taa kniga. Predolga
izvodi gi plasira vo stranstvo. le`,, go nema vo na{iot jazik. Kaj e. Koj ima vreme za takov klasik?
nas toa e “gnile`”,. Gospodinot tre- Zemi nekoja lesno ~itliva ,,limo-
Mo`e da se re~e za nekoj medium ba da znae deka vakvite gre{ki nada,,. Batali gi ta`nite melosi
deka {iri, deka plasira la`ni ves- pridonesuvaat za ,,trule`ot,, na na narodnata muzika, batali gi
ti. Nekoj sportski klub se bori da jazikot vo otpe~atena kniga. Taa }e site baladi... Pu{ti ne{to povese-
se plasira vo povisok rang. Nekoj patuva niz racete od pove}e ~i- lo! Batali gi novozalepenite nek-
fudbaler ja plasiral topkata vo tateli. Nedovolno upatenite vo ja- rolozi po banderite. Ne gledaj,
leviot agol. Zna~i toj ne upotrebil zi~nata problematika }e ~itaat. ignoriraj, ne rasta`uvaj se. Batali
sila tuku ve{tina. U{te vo mnogu, Nema da im padne na um deka e toa ja staricata koja prosi na patot. Za
mnogu drugi situacii mo`e da se gre{ka. Avtoritetno i uverlivo }e grevota e, ama ne si Majka Tereza.
upotrebi ovoj glagol. I vo radosen im zvu~i imeto na gospodinot i }e Batali go `ivotin~eto koe na uli-
moment. Makedonskata fudbalska veruvaat deka taka treba. Za `al - ca bara nekoja tro{ka. Ima koj da
reprezentacija se plasira na Evrop- ne treba. go narani. Batali go pleteniot
skoto prvenstvo. xemper na baba si. Star e, dotraen
U{te eden primer kade ~esto ne i ve}e ne e vo moda. Se izvetreala
No, jazi~nata nedoslednost so se misli {to se zboruva. Vo komen- mirizbata koja rasta`uva. Batali
glagolot se povtoruva. Na site TV tar za sostojbata vo ekonomijata gi crnobelite sliki od baba si i
~itame i slu{ame: ,,Makedonija se komentatorot,objasnuva deka situa- dedo si. Se ma~ele ama toga{ za
plasira{e na Evropskoto prvenst- cijata e te{ka, deka ekonomijata e toga{. Tamu neka mu e! Neli se mi-
vo,,. Zabunata doa|a ottamu {to gla- pred kolaps. Slu{ame - ,,Zakrepnu- nato. Batali, isfrli, zaboravi,
golot ,,plasira,, ja ima istata for- vaweto na ekonomijata }e bide ne- ignoriraj, ne misli, ni{to ne mis-
ma i za sega{no vreme i za minato gativno,,. Kako e toa mo`no? Kako li!
opredeleno svr{eno. Kako {to e mo`e zakrepnuvaweto da bide ne-
napi{ano (se plasira{e), iskazot gativno? Kako mo`e bolen ~ovek, Postojano velime deka se soo~u-
ne e jasen. Vo ovoj slu~aj ,,se plasi- od te{ka bolest, po~nal da zakrep- vame so dovolno tagi, stresovi i
ra{e,, e vo minato opredeleno nes- nuva, a toa da bide negativno? Ve- nervozi {to e nepotrebno da se
vr{eno vreme i ozna~uva deka toj rojatno komentatorot saka{e da misli, voop{to. Izbegnuvame bilo
proces, toa plasirawe, se odvivalo ka`e ne{to drugo, deka sostojbata kakov dopolnitelen dopir so taga-
vo nekoe minato vreme i deka pro- e mnogu te{ka i deka ne mo`e da ta, samo za da si ja ~uvame zdrava-
cesot (plasiraweto) trael podolgo ima zakrepnuvawe. Ako ima nekak- ta psiha, sre}ata, neli? A, vo toa
i ne e jasno dali e zavr{en. Smetame vo, toa ne mo`e da bide nepovolno. psihi~ko distancirawe od tagata,
deka najdobro i najjasno bi bilo ako Rabotata e vo toa {to nema zakrep- neosetno se oddale~uvame i od
se re~e - ,,Makedonija uspea da se nuvawe, a ne deka zakrepnuvaweto su{tinata i vrednostite. Toga{
plasira na Evropskoto prvenstvo,,. }e bidelo nepovolno. No, koga ne se koga ni{to`nosta }e né progolta
Jasno e deka rabotata e zavr{ena i razmisluva dovolno, se javuvaat i so seta svoja nebitnost, za `al, }e
celta e postignata. Za da bide u{te vakvi nelogi~nosti. bide predocna. Rej Bredberi vo
pojasno, }e privedeme i edna druga svojata antiutopija "Farenhajt
re~enica {to ja ~itame na ekranite: Slu{ame: ,,Da se spasi zdravst- 451", go predvide seto toa, i ete
,,Ostvaren sonot na na{ata repre- venata i ekonomska sostojba,,. mo`ebi i se gordee na nas.
zentacija,, - sosema jasno. Sonot e Zdravstvenata sostojba ne e i eko-
ostvaren. A ako se re~e: ,,Sonot se nomska. Zatoa pridavkata ,,ekonom- Batali e turcizam koj poteknu-
ostvaruva{e,,, ne e jasno dali se ska,, treba da bide ~lenuvana. ,,Da va od turskiot zbor battal. Vo ma-
ostvaril, kako {to ne e jasno dali se spasi zdravstvenata i eko- kedonskiot jazik se koristi so zna-
se zavr{ilo plasiraweto. nomskata sostojba,,. Gre{kite od ~ewe na ostavi, napu{ti i toa vo
ovoj vid se redovni. uloga na glagol.
Nina Naseska
