Page 7 - Неделник Зенит број 648
P. 7
FEQTON 14 maj 2021 7
93 PISMENOSTA VO MARUL (2 DEL)
Doseluvawe na nadvore{ni Tome Veljanovski koj `ivee vo pi{uva TOME VELJANOVSKI
`iteli vo s. Marul za vreme na Geteborg vo [vedska, sobral zapisi
bitolsko Jo{e vo ~ifligot kaj begot si fatil
Stoj~evoto znaewe i se}avawa i za pismenosta vo dobri verni prijateli momci.
negovoto rodno selo Marul. Vo
Jas, najstaroto dete na tatko mi Atanas i `elbata da ostanat so~uvani, No, posle nekoe vreme se poka`al eden
majka mi Duna. Na moja vozrast od deset godi- spomenite za periodot koga toj se nesakan problem. ]aata na ~ifligot kaj begot
ni ~ovekot Zdrave vepr~anski od mariovsko- obrazuval, gi potkrepuva i so po ime Asan po~nal da atakuva nasilni~ki na
to selo Vepr~ani podolgo vreme momokuval fotografii. Negovite bele{ki gi rabotnite mesta po `enskiot pol po |aurkite,
ov~ar kaj lagovskite begovi Faikovci se prenesuvame avtenti~no, odnosno za ovoj negov odnos go imal i kaj sosednite
doseli vo Marul so negovata tajva `enata i sela ^arlite, Trap, Dedebalci, Mogila itn.
osumgodi{noto dete Stojan. Zdrave se vglavi onaka kako {to toj samiot gi Site ovie sela napravile davija, poplaki do
ov~ar da bidi kaj marulskiot beg Amdija pribele`uval, so site pravopisni i negoviot beg. Begot da ne si zameri so }aata
Lazeski. pre}utuval. Negoviot odnos ve}e ne bil pod-
gramati~ki propusti. nosliv.
Zdrave po priroden pat be{e mnogu kru- Prethodno, na stranicite na
pen ~ovek. Koga }e se pojave{e ov~arot nedelnikot "Zenit" toj pi{uva{e za Nekolkumina od momcite se soglasile
Zdrave so ovcite na nekoe povisoko mesto licata koi `ivotot go polo`ile za Todor Gabero, Jo{e Zdraveski, nekoj od
nametnat so mariovskata kale{a sakma tatkovinata, za `ivotot vo selata Bukrevci i od Vol~evci go izvardile }aata
kozinava izgleda{e kako nekoja karpa, stena. Asan vo pogodno mesto, mu gi vrzale vratot i
Zdrave go o`eni sinot Stojan za Mamaligoska Marul i Klepa~. nozete so `ica, tel mu obesile kamewe i go
^ona od selo Mojno. Stojan i ^ona rabotea nevestata i razdavawe bulina, jabolka i frlile vo mrtvicata, vo {amakot i trskite.
momci zemjodelci vo ~iflikot na begot ogledala na decata. Ovoj obi~aj se praktiku- Kowot negov no}ta si do{ol doma, no nikoj ne
Amdija Lazeski i odledaa tri deca Atanas, va{e se dodeka seloto ne be{e isprazneto. go videle od kade si do{ol bez }aato.
Pauna i Joca. Se po~naa svadbite da se pravat vo grado-
vite vo zaka`ani sali za dvete svatov{tini. Vlastite mu go barale potrago na }aato
Otkako zastare Zdrave ne be{e sposoben bez uspeh. Poradi }aato Asan bil vo konf-
pove}e ovci da pasi, si sedna doma. Negovoto Isto taka ovoj ^oneski bunar ja ima{e i likt za istata rabota i so sosednite hristi-
mesto kaj begot Amdija za ov~ar go taa tradicija na prviot Duovden po vra}aweto janski `iteli ne mo`ele da otkrijat za nes-
prezede sin mu Stojan se do sudirot na tanokot na }aata Asan. Mom~ite licemerno
askerot i srpskata vo mesec noemvri od crkvata mnogu `eni i devoj~iwa odea na
1912 godina kaj Alinci, Karakamen i ^oneskiot bunar nekoja so ogledalo da gi ronele solzi i se ligavele za negovata
Topol~ani. Stojan i Dimitrija Nova- vidi dolu vo vodata svoite umreni, a nekoi zaguba, a spas za nevinoto naselenie.
~eski gi ostavija ovcite i kozite vo od devoj~iwata si gledaa preku ogledaloto
snegot vo Veslec i od strav pobegnaa da go vidi nejzinoto idno mom~e. Povremeno takti~ki Bukrevci i
doma. Pove}e ne se vrati begot nazad vo Todor Gabero se iselile vo Bitola.
Marul zamina so askerot za Turcija, toa Doseluvaweto na Zdraveski Vol~evci ostanale i ponataka da
be{e spas za momcite ov~ari Dimitrija Jo{e Lopati~anecot od s. momokuvaat vo istiot ~iflik vo
Nova~eski i Stojan Zdraveski. Radobor, bitolsko vo s. Marul Radobor. A dodeka Zdraveski Jo{e
familijarno se doselil vo Marul i
Kako spomen na Stojan mu ostana Zdraveski Jo{e bil roden vo rodot na po~nal da momokuva ov~ar kaj novo
ku}noto mesto i ku}ata bak~i{, ne Zdravevci vo s. Lopatica, prilepsko, `enet doselenite arnautski begovi Saliovci
plateno so gotov iskopan i soyidan za Petra Markoska od s. Marul. Bra~niot par od Prizren, od Kosovo.
bunar vo dlabina od 8 metri napraven Jo{e i Petra imale tri deca Velika, Krste i
angari~ki od seloto. ^oneskiot bunar Nikola. Otkako se delil Jo{e od rodot Povremeno po~nale da letaat par-
ima{e tradicionalnost vo toa {to Zdravevci familijarno i oti{ol da momoku- tali, ali{ta sognieni od }aato vo
sekoe devoj~e ili sekoe mom~e o`eneto va kaj begot ime zaboraveno vo s. Radobor, mrtvicata. Storitelite za negovoto
na denot na prvi~eto ma`enoto devoj~e is~eznuvawe ne se otkrile od strana
sega nevesta pokanetite gosti prvi~ari na vlastite. Tek se doznalo posle
kaj roditelite na devoj~eto zaedno so padot na Otomanskata vlast vo 1912
nejze, pred da ru~aat prvi~arite otpri- godina.
lika okolu pladninina tie zaedno so
nivnata nevesta dotoga{no devoj~e, Raska`al Taneski Stoj~e. Po
svekrvata, zolvata i drugi prvi~ari negovoto ka`uvawe bil na vozrast pet-
ili prvi~arki zaedno so doma}inkite i naeset godini koga Zdraveski Jo{e se
dotoga{noto devoj~e sega nevesta odat doselil vo Marul. Jo{eski Petre vnuk
kaj ^oneskiot bunar so torba jabolka, od sin na Jo{e vele{e, koja ku~ka saka
bulina i ogledala vo prisustvo na sobraniot mas da jadi, dobiva stap.
narod od seloto `eni doma}inki, devoj~iwa
i deca }e bidat celivani, baknuvani od stra- Doseluvaweto na
na na oma`enata devojka i daruvani od tor- Jankuloski Jankula od s.
bite na nejzinata pratna. Prete`no decata
dobivaa bulina, `enite prisutni jabolka, a Podmol vo s. Marul
dodeka devoj~iwata dobivaa ogledala.
Pokraj seta veselba i tuka se gledaat o~i Jankulovci vo s. Podmol se od postarite
nasolzeni pri razdelba so dotoga{nata `iteli vo s. Podmol. Kako potvrda za toa
nivna drugarka. Ako pak nevestata ma`ena slu`i vo toa {to marulecot Gulaboski
odnadvor od Marul otkako novata nevesta }e Nova~ev Dimitrija 1870 - 1951 e `enet za
pojdi na prvi~e nejzinata rodna ku}a i se devojkata Jankuloska Petra podmolka 1869 -
zavr{i tamu so prvi~eto naredniot den so 1940, nejzini roditeli zasega nepoznati. Na
podarok od doma}inite na mom~eto so torba nejzinata nadgrobna plo~a, na mermerniot
bulina, jabolka i ogledala se sobira vo bel krst bea nejzinite podatoci. No se najde
polovinata na denot od bunarot od ^onevci i nekoj nesvesen da mermernite krstovi na
}e ima razdavawe, baknuvawe od strana na Petra Dimitrica i na nejzinata snaa
Bo`inica Stojna Axioska ^umov~anka gi
sokr{il, poni{til krstovite so napisite.
Nivnite ve~ni domovi, grobovite celosno
stojat bez podatocite pokrieni vo treva,
kapina i mahovina vo marulskite grobi{ta.
Prodol`uva
93 PISMENOSTA VO MARUL (2 DEL)
Doseluvawe na nadvore{ni Tome Veljanovski koj `ivee vo pi{uva TOME VELJANOVSKI
`iteli vo s. Marul za vreme na Geteborg vo [vedska, sobral zapisi
bitolsko Jo{e vo ~ifligot kaj begot si fatil
Stoj~evoto znaewe i se}avawa i za pismenosta vo dobri verni prijateli momci.
negovoto rodno selo Marul. Vo
Jas, najstaroto dete na tatko mi Atanas i `elbata da ostanat so~uvani, No, posle nekoe vreme se poka`al eden
majka mi Duna. Na moja vozrast od deset godi- spomenite za periodot koga toj se nesakan problem. ]aata na ~ifligot kaj begot
ni ~ovekot Zdrave vepr~anski od mariovsko- obrazuval, gi potkrepuva i so po ime Asan po~nal da atakuva nasilni~ki na
to selo Vepr~ani podolgo vreme momokuval fotografii. Negovite bele{ki gi rabotnite mesta po `enskiot pol po |aurkite,
ov~ar kaj lagovskite begovi Faikovci se prenesuvame avtenti~no, odnosno za ovoj negov odnos go imal i kaj sosednite
doseli vo Marul so negovata tajva `enata i sela ^arlite, Trap, Dedebalci, Mogila itn.
osumgodi{noto dete Stojan. Zdrave se vglavi onaka kako {to toj samiot gi Site ovie sela napravile davija, poplaki do
ov~ar da bidi kaj marulskiot beg Amdija pribele`uval, so site pravopisni i negoviot beg. Begot da ne si zameri so }aata
Lazeski. pre}utuval. Negoviot odnos ve}e ne bil pod-
gramati~ki propusti. nosliv.
Zdrave po priroden pat be{e mnogu kru- Prethodno, na stranicite na
pen ~ovek. Koga }e se pojave{e ov~arot nedelnikot "Zenit" toj pi{uva{e za Nekolkumina od momcite se soglasile
Zdrave so ovcite na nekoe povisoko mesto licata koi `ivotot go polo`ile za Todor Gabero, Jo{e Zdraveski, nekoj od
nametnat so mariovskata kale{a sakma tatkovinata, za `ivotot vo selata Bukrevci i od Vol~evci go izvardile }aata
kozinava izgleda{e kako nekoja karpa, stena. Asan vo pogodno mesto, mu gi vrzale vratot i
Zdrave go o`eni sinot Stojan za Mamaligoska Marul i Klepa~. nozete so `ica, tel mu obesile kamewe i go
^ona od selo Mojno. Stojan i ^ona rabotea nevestata i razdavawe bulina, jabolka i frlile vo mrtvicata, vo {amakot i trskite.
momci zemjodelci vo ~iflikot na begot ogledala na decata. Ovoj obi~aj se praktiku- Kowot negov no}ta si do{ol doma, no nikoj ne
Amdija Lazeski i odledaa tri deca Atanas, va{e se dodeka seloto ne be{e isprazneto. go videle od kade si do{ol bez }aato.
Pauna i Joca. Se po~naa svadbite da se pravat vo grado-
vite vo zaka`ani sali za dvete svatov{tini. Vlastite mu go barale potrago na }aato
Otkako zastare Zdrave ne be{e sposoben bez uspeh. Poradi }aato Asan bil vo konf-
pove}e ovci da pasi, si sedna doma. Negovoto Isto taka ovoj ^oneski bunar ja ima{e i likt za istata rabota i so sosednite hristi-
mesto kaj begot Amdija za ov~ar go taa tradicija na prviot Duovden po vra}aweto janski `iteli ne mo`ele da otkrijat za nes-
prezede sin mu Stojan se do sudirot na tanokot na }aata Asan. Mom~ite licemerno
askerot i srpskata vo mesec noemvri od crkvata mnogu `eni i devoj~iwa odea na
1912 godina kaj Alinci, Karakamen i ^oneskiot bunar nekoja so ogledalo da gi ronele solzi i se ligavele za negovata
Topol~ani. Stojan i Dimitrija Nova- vidi dolu vo vodata svoite umreni, a nekoi zaguba, a spas za nevinoto naselenie.
~eski gi ostavija ovcite i kozite vo od devoj~iwata si gledaa preku ogledaloto
snegot vo Veslec i od strav pobegnaa da go vidi nejzinoto idno mom~e. Povremeno takti~ki Bukrevci i
doma. Pove}e ne se vrati begot nazad vo Todor Gabero se iselile vo Bitola.
Marul zamina so askerot za Turcija, toa Doseluvaweto na Zdraveski Vol~evci ostanale i ponataka da
be{e spas za momcite ov~ari Dimitrija Jo{e Lopati~anecot od s. momokuvaat vo istiot ~iflik vo
Nova~eski i Stojan Zdraveski. Radobor, bitolsko vo s. Marul Radobor. A dodeka Zdraveski Jo{e
familijarno se doselil vo Marul i
Kako spomen na Stojan mu ostana Zdraveski Jo{e bil roden vo rodot na po~nal da momokuva ov~ar kaj novo
ku}noto mesto i ku}ata bak~i{, ne Zdravevci vo s. Lopatica, prilepsko, `enet doselenite arnautski begovi Saliovci
plateno so gotov iskopan i soyidan za Petra Markoska od s. Marul. Bra~niot par od Prizren, od Kosovo.
bunar vo dlabina od 8 metri napraven Jo{e i Petra imale tri deca Velika, Krste i
angari~ki od seloto. ^oneskiot bunar Nikola. Otkako se delil Jo{e od rodot Povremeno po~nale da letaat par-
ima{e tradicionalnost vo toa {to Zdravevci familijarno i oti{ol da momoku- tali, ali{ta sognieni od }aato vo
sekoe devoj~e ili sekoe mom~e o`eneto va kaj begot ime zaboraveno vo s. Radobor, mrtvicata. Storitelite za negovoto
na denot na prvi~eto ma`enoto devoj~e is~eznuvawe ne se otkrile od strana
sega nevesta pokanetite gosti prvi~ari na vlastite. Tek se doznalo posle
kaj roditelite na devoj~eto zaedno so padot na Otomanskata vlast vo 1912
nejze, pred da ru~aat prvi~arite otpri- godina.
lika okolu pladninina tie zaedno so
nivnata nevesta dotoga{no devoj~e, Raska`al Taneski Stoj~e. Po
svekrvata, zolvata i drugi prvi~ari negovoto ka`uvawe bil na vozrast pet-
ili prvi~arki zaedno so doma}inkite i naeset godini koga Zdraveski Jo{e se
dotoga{noto devoj~e sega nevesta odat doselil vo Marul. Jo{eski Petre vnuk
kaj ^oneskiot bunar so torba jabolka, od sin na Jo{e vele{e, koja ku~ka saka
bulina i ogledala vo prisustvo na sobraniot mas da jadi, dobiva stap.
narod od seloto `eni doma}inki, devoj~iwa
i deca }e bidat celivani, baknuvani od stra- Doseluvaweto na
na na oma`enata devojka i daruvani od tor- Jankuloski Jankula od s.
bite na nejzinata pratna. Prete`no decata
dobivaa bulina, `enite prisutni jabolka, a Podmol vo s. Marul
dodeka devoj~iwata dobivaa ogledala.
Pokraj seta veselba i tuka se gledaat o~i Jankulovci vo s. Podmol se od postarite
nasolzeni pri razdelba so dotoga{nata `iteli vo s. Podmol. Kako potvrda za toa
nivna drugarka. Ako pak nevestata ma`ena slu`i vo toa {to marulecot Gulaboski
odnadvor od Marul otkako novata nevesta }e Nova~ev Dimitrija 1870 - 1951 e `enet za
pojdi na prvi~e nejzinata rodna ku}a i se devojkata Jankuloska Petra podmolka 1869 -
zavr{i tamu so prvi~eto naredniot den so 1940, nejzini roditeli zasega nepoznati. Na
podarok od doma}inite na mom~eto so torba nejzinata nadgrobna plo~a, na mermerniot
bulina, jabolka i ogledala se sobira vo bel krst bea nejzinite podatoci. No se najde
polovinata na denot od bunarot od ^onevci i nekoj nesvesen da mermernite krstovi na
}e ima razdavawe, baknuvawe od strana na Petra Dimitrica i na nejzinata snaa
Bo`inica Stojna Axioska ^umov~anka gi
sokr{il, poni{til krstovite so napisite.
Nivnite ve~ni domovi, grobovite celosno
stojat bez podatocite pokrieni vo treva,
kapina i mahovina vo marulskite grobi{ta.
Prodol`uva
