Page 11 - Неделник Зенит број 631
P. 11
KULTURA 1 januari 2021 11
ZO[TO? ARHAIZMI,
TURCIZMI I
JJAAZZII^^EENN PI[UVA: nekoj sakaj}i pravilno da go citira U[TE NE[TO
AAGGOOLL izrazot, nekoi pak mislat deka taka
BLAGOJA treba, redovno go koristat zborot "ki~- Livanto
IV^ESKI ma", namesto "r'bet".
Go ~uvstvuvate? Novo e, neot-
Zo{to doktorite (pove}eto od Zo{to doktorite (pove}eto od orto- pakuvano. Samo {to pristigna. ^ud-
niv) velat - ,,plu}a,, namesto ,,beli pedite) velat ,,{taki", a ne ,,paterici,,? no! Treba da e novo, a sepak mirisa
drobovi,,? Nema nikakvo opravduvawe Vo nekoi postari vremiwa se znae{e na ne{to poznato, na ne{to ve}e
za ovaa gre{ka. Porano se pravdaa isklu~ivo za paterici, a vo posledno videno. Kako da sum pomirisala
deka se slu`ele so srpski u~ebnici. vreme retko }e se ~ue toj zbor. Na na- vakvo livanto, ama nekoga{ odamna,
Sega ne e taka. A i da e, toa vo ni- {ive lu|e, a i na doktorite, poubavo im koga bev dete i od srce í se raduvav
kakov slu~aj ne mo`e da bide oprav- zvu~i srpskiot zbor ,,{taki,,. I vo re- na Novata Godina. Se nadevam }e
duvawe. Zar ne znaat tie deka imen- ~nicite toj zbor ne e odbele`an. No, eve potrae podolgo od lanskoto. Toa na
kata PLU]A (vo srpskiot jazik) e vo uporno se probiva vo na{iot jazik bez polovina pat se potro{i, a novo ne
mno`inska forma - (,,plu}a su mi bol- nikakva potreba. Toa ortopedsko poma- pomirisavme do sega. Bi dodala
na,,) taka velat Srbite. Golem del od galo e op{to poznato. Ne mo`eme da nekolku sostojki da dotrae do v
na{ive doktori velat deka nekoj razbereme, zo{to mu se menuva imeto. godina. ]e dodadam mnogu qubov.
pacient imal vospalenie na plu}ata. Vo Re~nikot na makedonskiot jazik od Od toa nema zijan. Neka ja ima vo
Isto kako da rekol deka go boli ple- Zoze Murgoski, objasneto e vaka: Orto- izobilstvo. Taka podobro }e gi
}ata. pedsko pomagalo za kuci lu|e, naj~esto {titime site okolu nas. ]e narosam
so potpira~ {to se stava pod mi{kite. nekoja kapka hrabrost, bidej}i samo
Zo{to doktorite (pove}eto od Tuka e objasneto i vtoroto zna~ewe: Den taka se stanuva silen ~ovek. I lani
niv) velat ,,zapu{eni,, krvni sadovi, po (naj~esto religiozen praznik) koga se ni treba{e, a godinava u{te pove-
namesto ,,zatnati,,? Vo na{iot jazik sobiraat najbliskite. So ovoj zbor se }e. Se isturi solidarnosta, no ne
ne postoi imenka ,,zapu{a~,,. spored imenuva i `ezolot na vladicite. Taka e se `ali. Od nea sekoga{ imame
toa, nevozmo`no e da imame pridavka objasneto vo Tritomniot re~nik na ma- potreba, pa neka ja ima vo izobil-
- ,,zapu{en,,. Bez da se razmisli se kedonskiot jazik. Nakuso: PATERICA, a stvo. Vedna{ zamirisa posve`o,
upotrebuva srpskiot zbor. Zborot ne [TAKA. u{te ponovo. Trpenie, }e zaboravev,
,,zatnati,, e tolku poznat i tolku upo- }e dodademe trpenie, iako se na-
trebuvan vo na{ava komunikacija. Zo{to pove}eto od doktorite velat viknavme na negovoto prisustvo.
Zo{to ne se upotrebuva pridavkata ,,bolovawe", a ne ,,boleduvawe"? Koga Vetivme, }e bideme trpelivi, soli-
,,za~epeni,,? Imame imenka ,,~ep,,. Od nekoj pacient e pote{ko bolen, doktorot darni, humani i odgovorni. ]e bi-
nea lesno se izveduva pridavkata obi~no veli deka }e mu dade ,,bolovawe,,. deme sé, a ako treba i nikoj, no }e
,,za~epen,, (za~epeni). Ovaa gre{ka ja Zo{to ne se upotrebuva na{iot zbor - izdr`ime. Qubovta }e né dru`i i
slu{ame i vo drugi oblasti, ne samo ,,boleduvawe,,? Ovaa gre{ka ja pravat niz Novata Godina, }e né raduva,
vo medicinata. Sme ~ule da se veli re~isi site, i doktorite i pacientite. }e né vodi i spasuva, }e né vozdig-
deka imalo defekt na kanalizaci- I vo administrativnata dokumentacija, nuva i }e ni pomaga, oti od nea
onata mre`a. Imalo ,,zapu{ena,, ne- ako nekoj rabotnik e otsuten poradi poteknuva sé. Za kraj ostanuvaat
koja cevka. bolest, }e vi re~at deka toj e na "bo- samo da se ka`at magi~nite zboro-
lovawe". Pak pod vlijanie na srpskiot vi, onie koi formiraat edna `el-
Zo{to doktorite (pove}eto od jazik se pravi ovaa gre{ka. Zar ne e ba, no ne na glas. Ne gi ni {epotete.
niv) velat "ki~ma", a ne "r'bet"? jasno? Bolniot ~ovek ,,boleduva", a ne Zamislete ja Va{ata `elba i duv-
Ovde ne mo`e da bidat opravduvawe ,,bolova,,. nete na na{eto livanto.
u~ebnicite. Se se}avame u{te od det-
skite godini koga vo predmetot zo- Zo{to doktorite velat deka }e pre- A sega? Sega go ~uvstvuvate?
ologija u~evme za izvesni `ivi or- pi{at lekovi na bolniot? I ovaa gre{ka Prekrasno e! Mirisa na na{eto li-
ganizmi koi se vikaat ,,bezrbetnici,,. ja pravat re~isi site. Vo kontaktnite vanto, mirisa na livantoto na no-
Vo prenosna smisla, i za lu|e koi emisii ~esti gosti se doktorite. Ne- vata nade`. ^ekavme cela edna
imaat promenliv, nestabilen karak- retko sovetuvaat da gi zemaat lekovite godina novata nade` da pristigne,
ter se veli deka se ,,bezrbetnici,,. Za {to im gi ,,prepi{al,, mati~niot doktor. a sega ne mo`eme da í se nasitime
`al, go slu{ame i zborot ,,bezki~me- Gre{ka za koja nikoj ne misli. Doktorot na nejziniot miris, a mo`ebi ne ni
waci,,. Toj zbor e srpski. So ni{to ne ni{to ne prepi{uva. Toj propi{uva te- treba.
mo`e da se vklopi vo na{iot jazik. rapija. Mu prepora~uva na pacientot
Navistina ~udno. Koga ja slu{navme kakvi lekovi da zema. Mu gi pi{uva na Livanto e arhaizam. Vo make-
(odamna) onaa nesre}na izjava na Zaev receptot, odnosnite lekovi. donskiot jazik se upotrebuva so
deka Makedonija treba da ja svitka zna~ewe na miris ili parfem vo
"ki~mata", ottoga{, re~isi i ne sme go Zo{to ministerot Filip~e (i ne uloga na imenka.
slu{nale zborot ,,r'bet,,. Lu|eto, samo toj) veli deka ja ,,pratel,, situ-
acijata? Zo{to ne veli deka ja ,,sledel,,, Nina Naseska
kako {to treba? Glagolot ,,prati,, vo
makedonskiot jazik ima drugo zna~ewe.
Mo`e nekoj da prati pismo, da prati po-
raka i sli~no. A situacijata se sledi.
ZO[TO? ARHAIZMI,
TURCIZMI I
JJAAZZII^^EENN PI[UVA: nekoj sakaj}i pravilno da go citira U[TE NE[TO
AAGGOOLL izrazot, nekoi pak mislat deka taka
BLAGOJA treba, redovno go koristat zborot "ki~- Livanto
IV^ESKI ma", namesto "r'bet".
Go ~uvstvuvate? Novo e, neot-
Zo{to doktorite (pove}eto od Zo{to doktorite (pove}eto od orto- pakuvano. Samo {to pristigna. ^ud-
niv) velat - ,,plu}a,, namesto ,,beli pedite) velat ,,{taki", a ne ,,paterici,,? no! Treba da e novo, a sepak mirisa
drobovi,,? Nema nikakvo opravduvawe Vo nekoi postari vremiwa se znae{e na ne{to poznato, na ne{to ve}e
za ovaa gre{ka. Porano se pravdaa isklu~ivo za paterici, a vo posledno videno. Kako da sum pomirisala
deka se slu`ele so srpski u~ebnici. vreme retko }e se ~ue toj zbor. Na na- vakvo livanto, ama nekoga{ odamna,
Sega ne e taka. A i da e, toa vo ni- {ive lu|e, a i na doktorite, poubavo im koga bev dete i od srce í se raduvav
kakov slu~aj ne mo`e da bide oprav- zvu~i srpskiot zbor ,,{taki,,. I vo re- na Novata Godina. Se nadevam }e
duvawe. Zar ne znaat tie deka imen- ~nicite toj zbor ne e odbele`an. No, eve potrae podolgo od lanskoto. Toa na
kata PLU]A (vo srpskiot jazik) e vo uporno se probiva vo na{iot jazik bez polovina pat se potro{i, a novo ne
mno`inska forma - (,,plu}a su mi bol- nikakva potreba. Toa ortopedsko poma- pomirisavme do sega. Bi dodala
na,,) taka velat Srbite. Golem del od galo e op{to poznato. Ne mo`eme da nekolku sostojki da dotrae do v
na{ive doktori velat deka nekoj razbereme, zo{to mu se menuva imeto. godina. ]e dodadam mnogu qubov.
pacient imal vospalenie na plu}ata. Vo Re~nikot na makedonskiot jazik od Od toa nema zijan. Neka ja ima vo
Isto kako da rekol deka go boli ple- Zoze Murgoski, objasneto e vaka: Orto- izobilstvo. Taka podobro }e gi
}ata. pedsko pomagalo za kuci lu|e, naj~esto {titime site okolu nas. ]e narosam
so potpira~ {to se stava pod mi{kite. nekoja kapka hrabrost, bidej}i samo
Zo{to doktorite (pove}eto od Tuka e objasneto i vtoroto zna~ewe: Den taka se stanuva silen ~ovek. I lani
niv) velat ,,zapu{eni,, krvni sadovi, po (naj~esto religiozen praznik) koga se ni treba{e, a godinava u{te pove-
namesto ,,zatnati,,? Vo na{iot jazik sobiraat najbliskite. So ovoj zbor se }e. Se isturi solidarnosta, no ne
ne postoi imenka ,,zapu{a~,,. spored imenuva i `ezolot na vladicite. Taka e se `ali. Od nea sekoga{ imame
toa, nevozmo`no e da imame pridavka objasneto vo Tritomniot re~nik na ma- potreba, pa neka ja ima vo izobil-
- ,,zapu{en,,. Bez da se razmisli se kedonskiot jazik. Nakuso: PATERICA, a stvo. Vedna{ zamirisa posve`o,
upotrebuva srpskiot zbor. Zborot ne [TAKA. u{te ponovo. Trpenie, }e zaboravev,
,,zatnati,, e tolku poznat i tolku upo- }e dodademe trpenie, iako se na-
trebuvan vo na{ava komunikacija. Zo{to pove}eto od doktorite velat viknavme na negovoto prisustvo.
Zo{to ne se upotrebuva pridavkata ,,bolovawe", a ne ,,boleduvawe"? Koga Vetivme, }e bideme trpelivi, soli-
,,za~epeni,,? Imame imenka ,,~ep,,. Od nekoj pacient e pote{ko bolen, doktorot darni, humani i odgovorni. ]e bi-
nea lesno se izveduva pridavkata obi~no veli deka }e mu dade ,,bolovawe,,. deme sé, a ako treba i nikoj, no }e
,,za~epen,, (za~epeni). Ovaa gre{ka ja Zo{to ne se upotrebuva na{iot zbor - izdr`ime. Qubovta }e né dru`i i
slu{ame i vo drugi oblasti, ne samo ,,boleduvawe,,? Ovaa gre{ka ja pravat niz Novata Godina, }e né raduva,
vo medicinata. Sme ~ule da se veli re~isi site, i doktorite i pacientite. }e né vodi i spasuva, }e né vozdig-
deka imalo defekt na kanalizaci- I vo administrativnata dokumentacija, nuva i }e ni pomaga, oti od nea
onata mre`a. Imalo ,,zapu{ena,, ne- ako nekoj rabotnik e otsuten poradi poteknuva sé. Za kraj ostanuvaat
koja cevka. bolest, }e vi re~at deka toj e na "bo- samo da se ka`at magi~nite zboro-
lovawe". Pak pod vlijanie na srpskiot vi, onie koi formiraat edna `el-
Zo{to doktorite (pove}eto od jazik se pravi ovaa gre{ka. Zar ne e ba, no ne na glas. Ne gi ni {epotete.
niv) velat "ki~ma", a ne "r'bet"? jasno? Bolniot ~ovek ,,boleduva", a ne Zamislete ja Va{ata `elba i duv-
Ovde ne mo`e da bidat opravduvawe ,,bolova,,. nete na na{eto livanto.
u~ebnicite. Se se}avame u{te od det-
skite godini koga vo predmetot zo- Zo{to doktorite velat deka }e pre- A sega? Sega go ~uvstvuvate?
ologija u~evme za izvesni `ivi or- pi{at lekovi na bolniot? I ovaa gre{ka Prekrasno e! Mirisa na na{eto li-
ganizmi koi se vikaat ,,bezrbetnici,,. ja pravat re~isi site. Vo kontaktnite vanto, mirisa na livantoto na no-
Vo prenosna smisla, i za lu|e koi emisii ~esti gosti se doktorite. Ne- vata nade`. ^ekavme cela edna
imaat promenliv, nestabilen karak- retko sovetuvaat da gi zemaat lekovite godina novata nade` da pristigne,
ter se veli deka se ,,bezrbetnici,,. Za {to im gi ,,prepi{al,, mati~niot doktor. a sega ne mo`eme da í se nasitime
`al, go slu{ame i zborot ,,bezki~me- Gre{ka za koja nikoj ne misli. Doktorot na nejziniot miris, a mo`ebi ne ni
waci,,. Toj zbor e srpski. So ni{to ne ni{to ne prepi{uva. Toj propi{uva te- treba.
mo`e da se vklopi vo na{iot jazik. rapija. Mu prepora~uva na pacientot
Navistina ~udno. Koga ja slu{navme kakvi lekovi da zema. Mu gi pi{uva na Livanto e arhaizam. Vo make-
(odamna) onaa nesre}na izjava na Zaev receptot, odnosnite lekovi. donskiot jazik se upotrebuva so
deka Makedonija treba da ja svitka zna~ewe na miris ili parfem vo
"ki~mata", ottoga{, re~isi i ne sme go Zo{to ministerot Filip~e (i ne uloga na imenka.
slu{nale zborot ,,r'bet,,. Lu|eto, samo toj) veli deka ja ,,pratel,, situ-
acijata? Zo{to ne veli deka ja ,,sledel,,, Nina Naseska
kako {to treba? Glagolot ,,prati,, vo
makedonskiot jazik ima drugo zna~ewe.
Mo`e nekoj da prati pismo, da prati po-
raka i sli~no. A situacijata se sledi.
